Kedu ihe bụ ọrịa ALS? Mgbaàmà na usoro

Kedu ihe bụ ọrịa ALS?

Amyotrophic lateral sclerosis, ma ọ bụ ALS, bụ ọrịa na-adịghị ahụkebe nke akwara ozi kpatara site na mmebi nke mkpụrụ ndụ akwara na-ahụ maka njikwa mmegharị ahụ nke afọ ofufo. Anụ ahụ nke afọ ofufo na-ahụ maka mmegharị dịka ịta, ije ije na ikwu okwu. Ọrịa ALS na-aga nihu na mgbaàmà na-akawanye njọ ka oge na-aga. Taa, ọ dịghị nhọrọ ọgwụgwọ iji kwụsị ọganihu nke ALS ma ọ bụ nye ọgwụgwọ zuru oke, ma nchọpụta banyere isiokwu a na-aga nihu.

Kedu ihe mgbaàmà nke ALS?

Ihe mgbaàmà mbụ nke ALS na-egosipụta onwe ha dị iche iche na ndị ọrịa dị iche iche. Ọ bụ ezie na otu onye nwere ike isiri ya ike ijide iko pen ma ọ bụ kọfị, onye ọzọ nwere ike inwe nsogbu nokwu ọnụ. ALS bụ ọrịa na-ejikarị nwayọọ nwayọọ na-aga nihu.

Ọnụ ọgụgụ nke ọganihu nke ọrịa na-adịgasị iche site na onye ọrịa gaa na onye ọrịa. Ọ bụ ezie na nkezi oge ndụ maka ndị ọrịa ALS bụ afọ 3 ruo 5, ọtụtụ ndị ọrịa nwere ike ịdị ndụ afọ 10 ma ọ bụ karịa.

Ihe mgbaàmà mbụ a na-ahụkarị na ALS bụ:

• Ịsụ ngọngọ mgbe ị na-eje ije,
• Ihe isi ike ibu ihe,
• Nsogbu ikwu okwu,
• Nsogbu na-eri nri,
• Ọkpụkpụ na isi ike na mọzụlụ,
• Enwere ike ịdepụta ihe isi ike nidebe isi kwụ ọtọ dịka ndị a.

ALS nwere ike imetụta naanị otu aka. Ma ọ bụ ị nwere ike inwe nsogbu naanị otu ụkwụ, na-eme ka ọ sie ike ịga ije nahịrị kwụ ọtọ. Ka oge na-aga, ọrịa ahụ na-emetụta ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ akwara niile ị na-achịkwa. Akụkụ ụfọdụ, dị ka obi na uru ahụ nke eriri afo, na-anọgide na-adị mma nke ukwuu.

Ka ALS na-akawanye njọ, akwara ndị ọzọ na-amalite igosi akara nke ọrịa ahụ. Mgbaàmà ndị ka dị elu nke ọrịa a gụnyere:

• Ike adịghị ike na mọzụlụ,
• Mbelata nke oke akwara,
• Enwere ihe mgbaàmà dị ka ịba ụba nke ịta nri na nsogbu ilo.

Kedu ihe na-ebute ALS?

A na-eketa ọrịa ahụ naka ndị nne na nna na 5 ruo 10% nke ikpe, ebe ndị ọzọ enweghị ike ịchọta ihe kpatara ya. Ihe nwere ike ime na otu ndị ọrịa a:

Mmụba mkpụrụ ndụ ihe nketa . Mgbanwe dị iche iche nke mkpụrụ ndụ ihe nketa nwere ike iduga ALS nketa, nke na-ebute mgbaàmà fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ụdị nke na-abụghị ihe nketa.

Enweghị nha kemịkalụ . Achọpụtala ọkwa glutamate na-abawanye, nke dị na ụbụrụ yana ọrụ na-ebu ozi kemịkal, na ndị nwere ALS. Nchọpụta egosila na oke glutamate na-akpata mmebi nke mkpụrụ ndụ akwara.

Nzaghachi mgbochi ọrịa dysregulated . Mgbe ụfọdụ usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ nwere ike ịwakpo mkpụrụ ndụ nkịtị nke ahụ ha, na-eduga nọnwụ nke mkpụrụ ndụ akwara.

Mgbakọ protein na-adịghị mma . Ụdị na-adịghị mma nke ụfọdụ protein ndị dị na sel akwara ji nwayọọ nwayọọ na-agbakọta nime cell ma mebie mkpụrụ ndụ.

Kedu ka esi achọpụta ALS?

Ọrịa ahụ siri ike ịchọpụta na mmalite mmalite; nihi na mgbaàmà ahụ nwere ike iṅomi ụfọdụ ọrịa akwara ozi ndị ọzọ. Ụfọdụ ule ejiri iji wepụ ọnọdụ ndị ọzọ:

• Electromyogram (EMG)
• Ọmụmụ ihe ọmụmụ akwara
• Ihe onyonyo resonance magnetik (MRI)
• Nlele ọbara na mmamịrị
• Mgbapu lumbar (usoro iwepụ mmiri si nọkpụkpụ azụ azụ site na ịtinye agịga núkwù)
• Muscle biopsy

Kedu usoro ọgwụgwọ maka ALS?

Ọgwụgwọ enweghị ike idozi mmebi nke ọrịa ahụ kpatara; ma ọ nwere ike belata ọganihu nke mgbaàmà, gbochie nsogbu, ma mee ka onye ọrịa dịkwuo ala na nke onwe ya, ọgwụgwọ chọrọ otu ndị dọkịta na ndị ọrụ ahụike zụrụ azụ nọtụtụ ebe. Nke a nwere ike ịgbatị ndụ gị ma melite ogo ndụ gị. A na-eji usoro dịka ọgwụ dị iche iche, ọgwụgwọ anụ ahụ na nhazigharị, ọgwụgwọ okwu, ihe mgbakwunye nri, ọgwụgwọ uche na nkwado mmekọrịta ọha na eze na ọgwụgwọ.

Enwere ọgwụ abụọ dị iche iche, Riluzole na Edaravone, nke FDA kwadoro maka ọgwụgwọ ALS. Riluzole na-ebelata ọganihu nke ọrịa ahụ na ụfọdụ ndị mmadụ. Ọ na-enweta mmetụta a site nibelata ọkwa nke ozi kemịkal a na-akpọ glutamate, nke a na-ahụkarị na ọkwa dị elu na ụbụrụ ndị nwere ALS. Riluzole bụ ọgwụ a na-eji ọnụ nụdị pill. Edaravone na-enye onye ọrịa nime intravenous ma nwee ike ịkpata mmetụta dị njọ. Na mgbakwunye na ọgwụ abụọ a, dọkịta gị nwere ike ịkwado ọgwụ dị iche iche iji belata mgbaàmà dị ka mgbaka muscle, afọ ntachi, ike ọgwụgwụ, oke mmiri mmiri, nsogbu ụra, na ịda mbà nobi.